عکاسی نجومی از عین تا ی

دیدن تصاویری از شکوه آسمان شب، ستاره‌های بی شمار، صورت فلکی‌های مختلف، کهکشان‌های دوردست و آفرینش خارق‌العاده‌ی جهان هستی در جاهایی بجز کره‌ی زمین، جذابیت زیادی برای‌مان داشته و احتمالا با دیدن مناظری مثل عکس‌های این تصویر، دلمان می‌خواهد که ما هم بتوانیم چنین ثبت‌هایی داشته‌باشیم.

برای این منظور، به کارگاه آموزشی عکاسی نجومی که در دانشگاه الزهرا برگزار می‌شد، رفتیم. مدرس این دوره آقای امیر شاهچراغیان از عکاسان نجومی بودند که در کارگاهی چهار ساعته، اصول اولیه‌ی این مهم را از پایه به ما آموزش دادند. در ادامه خلاصه‌ی مختصری از آنچه در این کارگاه گذشت را برای شما می‌آوریم.

با نگاهی به تاریخچه و معرفی پیشگامان و آغازگران این سبک عکاسی و نیز معرفی عکاسان نجومی بنام جهان و ایران، کارگاه شروع بکار کرد. دسته بندی عکس‌های نجومی موضوع مهمی است که به آن پرداخته شد. می‌توان گفت که هر عکس نجومی در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرد:

• عکاسی منظره شبNightscape
• عکاسی اعماق آسمان Astrophotography
• Deep Sky Nightscape

عکاسی منظره شب خود به دو بخش مناظر شهری و نمای باز نجومی تقسیم شده و نمای باز نجومی شامل دو زیربخش نقطه‌ای و رد ستاره‌ای می‌باشد.

با شنیدن نام هر شاخه‌ای از عکاسی، ناخودآگاه ذهنمان به سمت تجهیزات عکاسی می‌رود. برای هر هدف مشخصی، نیاز به دوربین و لنز با ویژگی‌های خاصی داریم. برای عکاسی نجومی با توجه به اینکه سوژه نور کمی دارد، بهترین تجهیزات آنهایی هستند که بتوانند بیشترین نور ممکن را دریافت کنند. بنابراین دوربین‌های فول فریم در اولویت اول هستند. دیگر دوربین‌های DSLR در مرحله‌ی بعدی و در نهایت هم دوربین‌های کامپکت با قابلیت منوال قرار دارند. اگرچه اخیرا می‌توان با برخی گوشی‌های تلفن همراه نیز عکاسی نجومی انجام داد.

همچنین لنزهایی با سرعت بالا که دیافراگم باز بین 2 تا 2.8 داشته باشند بهترین گزینه برای عکاسی نجومی به حساب می‌آیند. در بسیاری از موارد عکاسی نجومی از لنز واید استفاده می‌شود.

با توجه به خاص بودن سوژه در عکاسی نجومی، علاوه بر دوربین و لنز به تجهیزات دیگری هم نیاز است. فیلترها یکی از مهمترین این تجهیزات اند. مدرس دوره در مورد انواع فیلترهای کاهنده یا ND، فیلترهای Star و دیفیوزر توضیحات کاملی ارائه دادند.

مبحث مهم دیگر، exif یا مشخصات و تنظیمات دوربین برای عکاسی نجومی است. در این قسمت به تفصیل در مورد دیافراگم، سرعت شاتر، میزان ایزو و تراز سفیدی مناسب برای عکاسی نجومی در موقعیت های مختلف صحبت شد. بسیار ضروری ست که عکاسی نجومی با فرمت خام انجام شود. برای پردازش تصاویر هم نرم افزار camera raw معرفی شد.

از معروف‌ترین انواع عکس‌های نجومی، عکس‌های رد ستاره‌ای هستند. علی‌رغم چیزی که به نظر می‌رسند، ثبت این تصاویر، در مقایسه با سایر عکس‌های نجومی، کار ساده‌تری است. برای این منظور باید تعداد زیادی عکس پیاپی با مشخصات ثابت و بدون کوچک‌ترین تغییر در وضعیت دوربین گرفت که می‌توان به کمک ریموت کنترل به سادگی این کار انجام داد. پس از ویرایش عکس‌ها در برنامه‌های مربوطه، با استفاده از نرم افزارهایی مثل startrails یا starstax عکس رد ستاره‌ای را ایجاد می‌کنیم.

گرچه عکس‌های رد ستاره‌ای و کهکشانی بسیار زیبا هستند، اما موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته شده نیز جالب توجه اند. آلودگی نوری، ترکیب سوژه‌های تاریخی و آسمان شب، طبیعت و شب، سوژه‌های منظومه شمسی، گرفت‌ها و گذرها و دنباله دارها هر یک می‌توانند موضوعی برای عکس نجومی تازه‌ای باشند.

این کارگاه که با استقبال خوب افراد روبرو شده بود، به صورت پویا برگزار شد و آقای شاهچراغیان در همه‌ی بخش‌ها به پرسش‌های حاضرین در کارگاه پاسخ داده و در تمامی مراحل توضیحات، تصاویر نمونه هم نمایش داده می‌شدند. در پایان به افراد شرکت کننده گواهی حضور در کارگاه اعطا شد.

*تمامی عکس‌های نجومی این پست از صفحه‌ی اینستاگرام و وبسایت شخصی امیر شاهچراغیان گرفته شده‌اند.